Waarom vind ik het belangrijk om jullie meer te vertellen over smaakversterkers?
In de eerste plaats omdat ik zelf heb ervaren dat smaakversterkers niet goed zijn voor mijn lijf! Na twee bevallingen en het stoppen van de pil merkte ik dat mijn lichaam niet meer in balans was. Zo had ik veel kleine pukketjes en voelde mij niet zo lekker in mijn vel. Ik ben bij de osteopaat en de mesoloog terecht gekomen. Bij de mesoloog ontdekte ik dat mijn lichaam niet goed reageert op smaakversterkers. Ik ben daarna gelijk begonnen met het schrappen van smaakversterkers uit mijn voeding. En wat een verschil! Mijn klachten verdwenen. Ik raakte eigenlijk daardoor steeds meer geïnteresseerd in wat voeding echt met je doet. Dit was dan ook een van de redenen om de opleiding tot natuurvoedingsadviseur te gaan doen.
Ik ga jullie daarom vandaag alles vertellen over smaakversterkers en dan met name E621! Alvast een kleine waarschuwing vooraf. Het is een lang artikel geworden :-).
Wat zijn smaakversterkers?
Smaakversterkers zijn stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd om een smaak intenser te maken of om een nare smaak te maskeren. Alle smaakversterkers hebben een E-nummer. Dat betekent dat de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) de stoffen gecontroleerd heeft en veilig vindt. Fabrikanten voegen smaakversterkers aan producten toe om ze lekkerder te laten smaken.
Soorten smaakversterkers
Er zijn verschillende soorten smaakversterkers. Hieronder ligt ik de meest voorkomende smaakversterkers kort toe.
- L-glutamaten (E621-625) zijn stoffen die een zoute smaak versterken. Ze versterken de umami-smaak van hartige voedingsmiddelen zoals vlees, vis, champignons en hartige snacks.
- Ribonucleotiden (E626-E635) zijn stoffen die de umami-smaak van L-glutamaten versterken.
- Glycine( E640) is een natuuridentieke stof die een zoete smaak versterkt en een zoute, zure en bittere smaak remt.
- Intensieve zoetstoffen (bijvoobeeld aspartaam E951) worden in hele kleine hoeveelheden als smaakversterker gebruikt. Ze versterken de zoete smaak van suiker en natuuridentieke zoetstoffen (polyolen).
- Zinkacetaat (E650) heeft een verkoelend effect in de mond en versterkt een bittere smaak.
De L-glutamaten worden heel vaak gebruikt en hebben de volgende benamingen op verpakkingen:
E621 Mononatrium-glutamaat
E622 Monokalium-glutamaat
E623 Calciumdiglutamaat
E624 Monoammonium-glutamaat
E625 Magnesium-diglutamaat
Wat is E621?
Mononatriumglutamaat (afgekort tot MNG of MSG) is het mononatriumzout van glutaminezuur. Glutaminezuur is één van de in de natuur meest voorkomende niet-essentieel fundamentele aminozuren waaruit eiwitten bestaan.
Glutamaat (de zuurrest van glutaminezuur) komt van nature in veel voedingsmiddelen voor. Voorbeelden hiervan zijn tomaten, gefermenteerde sojaproducten, oude kaas en zeewier. Kleinere hoeveelheden zitten in paddenstoelen, Parmezaanse kaas, moedermelk, pinda’s en blauwschimmelkaas. In deze (en andere) voedingsmiddelen ontstaat het vrije glutamaat als afbraakproduct van eiwitten. Oude kaas, waarin het afbraakproces van de eiwitten langer heeft geduurd, bevat meer vrij glutamaat dan jonge kaas. Hierdoor smaakt oude kaas meer “umami” dan jonge kaas. Umami vertegenwoordigt de hartige smaak.
Professor Ikeda uit Japan ontdekte dat de stof natriumglutamaat een hartige smaak veroorzaakte in het voedsel. Door zijn ontdekking is men op grote schaal de stof uit gefermenteerd zeewier gaan produceren. Ve-tsin (een andere benaming voor MNG) komt dus van oorsprong uit Japan.
Tegenwoordig wordt glutamaat ook op een andere manier geproduceerd door bacteriële of microbiële fermentatie waarbij de bacteriën meestal genetisch gemanipuleerd zijn. De bacteriën groeien op afval van bijvoorbeeld suikerbieten of mais. Via een chemisch proces wordt het gevormde glutamaat omgevormd tot MNG.
Bij kunstmatig geproduceerde MNG zijn er ook stoffen die niet in het natuurlijke glutamaat voorkomen. Het kunstmatige MNG bevat zowel L- als D-glutaminezuur en andere verontreinigingen. Het natuurlijke glutamaat gevonden in bijvoorbeeld zeewier bevat L-glutaminezuur.
Wat is gistextract?
MSG en gistextract hebben verschillende basisgrondstoffen maar ze bevatten beiden glutamaat. Gistextract is dan ook een smaakversterker. Bij MNG is glutamaat gebonden aan natrium, daarom wordt het mononatriumglutanaat genoemd. In gistextract zit vrij glutamaat en is dus niet gebonden aan natrium. Gistextract wordt vaak gebruikt ter vervanging van zout en het was tevens ook één van de eerste vervangers van MNG.
Het effect qua smaak is bij MNG en gistextract hetzelfde. Gistextract heeft geen e-nummer omdat het wordt gezien als een voedingsmiddel en niet als een additief. Omtrent het gebruik zijn dus geen regels.
Als je erop let, zul je zelfs zien dat het in biologische producten wordt gebruikt! Overigens is dit sinds 2014 wel biologisch gistextract bij producten met het EKO-keurmerk.
Gistextract is overigens iets anders dan gistvlokken. Gistvlokken worden veel gebruikt in vegetarische en veganistische recepten.
Welke andere benamingen?
Fabrikanten weten tegenwoordig dat we e-nummers niet fijn vinden en daarom wordt er soms een andere benaming gegeven aan smaakversterkers.
Dit zijn een paar voorbeelden:
• Glutamaat
• Gehydroliseerd soja eiwit
• Gehydrogeneerde plantaardige olie
• Eiwitextract
• Caseïnaat
Waar zit het allemaal in?
Je vindt smaakversterkers in bijvoorbeeld de volgende producten:
- (Vlees)kruiden
- Soepen, sauzen en bouillons
- Vleeswaren
- Hartige snacks
- Aziatisch eten
Welke gevolgen zijn er bij het veelvuldig eten van producten met smaakversterkers?
Bij het gebruik van MNG wordt de alvleesklier aangezet tot het produceren van insuline. Het gevolg is een verlaagde bloedglucosespiegel waardoor je honger krijgt. Je wordt dus tot eten aangezet.
Bovendien wordt glucose in het bloed door de insuline omgezet in vet en dit wordt opgeslagen als lichaamsvet.
MNG kan het lichaam overal binnendringen. Mensen met een tekort aan voedingsvoedingstoffen lopen een groter risico om schade te ondervinden door MNG.
Verder wordt MNG geassocieerd met onder andere:
• Hartklachten
• Diabetes
• Gewrichtspijn
• Duizeligheid
• Slapeloosheid
• Diarree
• Hormonale disbalans
• Gewichtstoename
De meningen zijn verdeeld!
Overigens zijn de meningen over smaakversterkers verdeeld. Het Voedingscentrum zegt bijvoorbeeld dat het niet slecht is voor de gezondheid. Zelfs als je heel veel producten met smaakversterkers eet, kan je er niet te veel van binnenkrijgen. Producten met smaakversterkers kunnen daarom levenslang dagelijks gegeten worden. Dat is niet slecht voor de gezondheid. Producten met smaakversterkers kunnen zonder enig gezondheidseffect levenslang dagelijks worden gebruikt. Heb je last van voedselovergevoeligheidsreacties, dan komt dat niet door smaakversterkers.
Aan de andere kant zijn er ook veel wetenschappelijke onderzoeken te vinden die wel de link leggen tussen obesitas en het veelvuldig gebruik van MNG. En er zijn zelfs onderzoeken die verbanden kunnen aantonen tussen MNG en diabetes, migraine, autisme, ADHD en Alzheimer.
Ik ga die onderzoeken hier niet beschrijven. Dan wordt het artikel te lang en dat is ook eigenlijk niet het doel van dit artikel. Naast het feit dat ik zelf heb ervaren dat mijn lijf niet goed tegen smaakversterkers kan, raad ik het gebruik ervan ook af als natuurvoedingsadviseur.
Waarom raad ik het gebruik van smaakversterkers af?
Binnen de natuurvoeding houden we vier principes aan, waaronder puur. Dit betekent dat we het liefst producten tot ons nemen die zo min mogelijk bewerkt zijn en zonder toevoegingen.
Alhoewel de meningen dus verdeeld zijn, raad ik aan om zo min mogelijk producten te nemen met MNG of gistextract. Want waarom zou je producten nemen waaraan de fabrikant iets heeft toegevoegd zodat het lekkerder smaakt? Dit betekent eigenlijk dat iets van mindere kwaliteit, lekkerder zou moeten smaken. Een product dat waardevolle voedingstoffen al van nature in zich heeft, heeft geen extra chemische toevoegingen nodig!
Zo, en dit was mijn volledige betoog over smaakversterkers! Mocht je nog vragen hebben, stel ze dan gerust in de comments hieronder!
Bronnen:
- www.wikipedia.org
- www.voedingscentrum.nl
- www.natuurdietisten.nl
- Lesmap opleiding Natuurvoedingsadviseur 2014-2015
Probeer jij smaakversterkers te vermijden in jouw voeding?
Be happy, be healthy,
Eva
22 Comments
Anouk
Ik heb jarenlang darmklachten gehad tot het zo erg werd dat ik bij de laatste kroket er schoon genoeg van had en alle slechte e nummer heb verwijderd uit ons eten. Zeker de 600 nummer maar ook andere en met hulp van de E-nummer app lukt dat bijna geheel!
Geen darmklachten meer, normale stoelgang en veel fitter gevoel. Ik zou zeggen, ik hoop dat mensen zich er meer van bewust worden!
Wendy
Ik ben nieuwsgierig naar waar je de opleiding tot natuurvoedingsadviseur hebt gevolgd ?
Eva
Hi Wendy! Ik heb de opleiding bij Sonnevelt gevolgd. Bij Marion Pluimes. Liefs, Eva
geke
ik wil er nog aan toe voegen, dat mononatriumglutamaat of E621 als een trigger kan werken bij kinderen en ook volwassenen die al heel (hyper)actief zijn,nl deze stof activeert of triggert de neurotransmitters en zorgt voor hyperactief, onrustig gedrag, of kan ervoor bijdragen. er zijn vele artikelen hierover reeds geschreven.
bij mijn jongste zoon was het heel duidelijk: wel of geen pringles,hyperactief of rustig. inmiddels ALLE toevoegingen gescrapt, zo terug naar de roots en alles zelf maken. zelfs dat is weleens moeilijk, overal wordt gecheat, ook op plaatselijke markten en biologisch is vaak helemaal niet biologisch. we hebben inmiddels zelfs een eigen groentetuin en zijn vegan.
Eva
Dank je wel Geke voor het delen van jouw informatie. Heel waardevol!
Angelina
Wat een interessant artikel, fijn om alles zo duidelijk voor je te hebben! Top :)
Eva
Graag gedaan, Angelina!
Lesley
Voor mij is het zo dat ik niet zozeer uitga van het vermijden van smaakversterkers, maar wel probeer na te streven zo weinig mogelijk zakjes / pakjes voor saus / maaltijden / soep uit blik te mijden. Er zit ook zo verschrikkelijk veel zout in deze producten vind ik
Lesley
Wat ik nog wou zeggen :)
Zoals je zelf al zegt een lang artikel Eva, daar zul je druk mee zijn geweest!
Kim
“Vroeger” maakte ik alle gerechten met van die pakjes, alleen merkte ik dat ik daar niet heel goed op reageerde. Buikpijn en misselijk. Nu probeer ik zoveel mogelijk verse ingrediënten te gebruiken en heb ik er veel minder last van :)
Al moet ik zeggen dat ik ook wel snel last heb. Zo kan ik ook niet tegen uien en rauwe paprika. En laatst hadden we eten bij de Chinees gehaald. Poeh, dat hoef ik een tijdje niet meer!
Galina
Het is best nog een lastig e-nummer om te mijden, want het zit in zó veel producten, maar inmiddels kan ik wel zeggen dat er hier in huis niets meer E621 bevat. Het laatste waren de bouillonblokjes, die geven toch wel veel smaak aan een gerecht. Inmiddels maak ik mijn bouillonpoeder zelf en is zo een blokje dus niet nodig, maar voor ik het zelf maakte waren die blokjes wel een beetje onmisbaar.
Mijn huisgenoot vertelde me eens over het ‘Chinese restaurant syndrome’, ofwel een allergische reactie op E621. Blijkbaar wordt het veelvuldig toegevoegd aan het voedsel in Chinese restaurants hier in het westen en zo waar zag ik een tijdje geleden inderdaad een kilozak E621 bij de toko liggen, in een soort zoutvorm. Ik ben er met een boog omheen gelopen ;)
Erg interessant en leerzaam artikel heb je geschreven, fijn dat je mensen bewuster maakt!
Eva
Dat klopt helemaal Galina! Vooral als je erop gaat letten zul je zien dat het in veel fabrieksproducten zit! En dan noemen ze het ook weleens gewoon “aroma”. Hoe verwarrend!
Hihi ja helaas is dit ook waar. In de Chinese keuken wordt het veelvuldig gebruikt! Zowel hier in het Westen als in China. Maar ook in andere Aziatische landen. Ze verkopen het ook gewoon bij de Hoogvliet of Albert Heijn. Onder de naam Ve-tsin. Volgens mij heeft Conimex het zelfs in het assortiment. Bizar he!
Ik ben blij dat je het artikel leerzaam vindt, dank je wel!
Susanne
Wow wat een boeiende informatie allemaal! Ik ga toch weer eens mn keukenkastjes induiken. Even zien wat ik allemaal in die potjes heb zitten.
Eva
Dank je wel Susanne! Succes met de potjes :-)
jeapiebel
Ik denk al je kunt het best vermijden dat probeer ik ook. Maar ik doe niet moeilijk als er soms wat in zit.
Eva
Ik snap het helemaal Jeapiebel!
Sandra
Wat een interessant artikel!
Eva
Dank je wel Sandra!
Marieke
Interessant artikel Eva! Ik vermijd het zelf ook zoveel mogelijk. Door zelf sausjes te maken bijvoorbeeld, in plaats van kant-en-klare pakjes en zakjes te gebruiken, voorkom je al een hoop rommel.
Eva
Dank je wel Marieke! Dat klopt inderdaad! Als je zelf zoveel mogelijk vers kookt, kom je helemaal geen smaakversterkers tegen.
Nesrin
Wat een interessant artikel Eva. Toevallig letten mijn man en ik sinds december op dit E nummer en willen we het liefst zo min mogelijk aan onze kinderen geven. Kinderen zouden op latere leeftijd namelijk last kunnen krijgen van dit E nummer, ik kan je helaas geen link geven want ik heb dit van iemand gehoord.
Het is niet dat we het compleet verbannen, want soms kom je er niet onderuit, maar Maggi gaat hier niet meer over rijst.
Eva
Dank je wel Nesrin! Wat goed dat jullie er ook op letten! Het is voornamelijk voor kinderen (zij zijn nog in ontwikkeling) en mensen met bijvoorbeeld een zwakke gezondheid zeker een punt van aandacht. Zij kunnen namelijk extra gevoelig zijn voor smaakversterkers en de gevolgen die kunnen ondervinden van het gebruik hiervan.